Trong khoang miệng khu trú khoảng 200 tới 300 loại vi khuẩn khác nhau, nhưng chỉ có một số loại vi khuẩn trong số đó gây ra bệnh Sâu Răng và Viêm Lợi.
Vi khuẩn trên mảng bám được cho là nguyên nhân chính gây bệnh răng lợi (Ảnh minh hoạ)
Cho tới bây giờ, các bác sỹ đã khẳng định chắc chắn với những bằng chứng khoa học không tranh cãi về hai chủng vi khuẩn chính là thủ phạm gây ra các bệnh Răng Lợi là vi khuẩn Streptococcus mutans gây bệnh sâu răng và Porphyromonas gingivalis gây bệnh viêm lợi.
Vi khuẩn Streptococcus mutans là nguyên nhân chính gây ra bệnh Sâu răng. Nhiều loại vi khuẩn Lactobacillus cũng có mối liên quan tới tiến triển của bệnh nhưng ít hơn. Sự phát triển và chuyển hóa của vi khuẩn S. mutans làm thay đổi điều kiện môi trường của hệ vi sinh vật bình thường cư trú trong khoang miệng. S.mutans là loại vi khuẩn đặc biệt, có khả năng bám dính trên bề mặt răng và tạo ra một môi trường mỏng. Sau khi bám dính vào răng, S. mutans bắt đầu phân chia và sinh sản trên một lớp mỏng để tạo mảng bám sinh học (biofilm). Vi khuẩn S. mutans bắt đầu phát triển và tổng hợp các enzyme để chuyển hóa đường (có sẵn trong thức ăn) thành lớp glucan bám trên răng gọi là cao răng (dental plaque). Khi lớp cao răng này phát triển, các vi khuẩn khác cùng với S. mutans sẽ sinh sôi, phát triển bền vững và sinh ra các chất chuyển hóa có tính acid làm ăn mòn răng. Chính vì vậy, S. mutans là nhân tố quyết định tới quá trình gây bệnh Sâu răng.
Vi khuẩn S. mutans bám trên bề mặt răng hàm
V i khuẩn Porphyromonas Gingivalis cũng đóng vai trò quyết định trong bệnh lý Viêm lợi . Loại vi khuẩn này tập trung quanh các mô nâng đỡ răng, sử dụng nguồn protein dư thừa trong các kẽ răng làm năng lượng và nguyên liệu carbon để tổng hợp enzyme Gingipain. Enzyme Gingipain có khả năng cắt đứt các liên kết trong protein do đó gây hủy hoại mô lợi, làm giảm khả năng liên kết giữa răng với các mô nâng đỡ quanh răng. Hậu quả là người bị bệnh viêm lợi lâu ngày sẽ trở thành bệnh viêm quanh răng và có thể dẫn tới mất răng nếu không có biện pháp điều trị phù hợp.
P. gingivalis, thủ phạm gây bệnh Viêm lợi, Viêm quanh răng
Phòng ngừa vi khuẩn S. mutans và Porphyromonas gingivalis
Trên thực tế vi khuẩn S. mutans và vi khuẩn Porphyromonas gingivalis luôn luôn tồn tại cùng hệ vi khuẩn bình thường trong khoang miệng. Để phòng ngừa loại vi khuẩn này, chúng ta có thể có hai cách: một là làm sạch răng miệng để giám nguồn nguyên liệu để vi khuẩn tổng hợp enzyme gây hại, cách hai là ức chế trực tiếp các enzyme gây hại của vi khuẩn từ đó dẫn tới làm giảm số lượng vi khuẩn.
Cách thứ nhất nhìn chung đa số đều có thể thực hiện dễ dàng bằng cách ăn uống vệ sinh, duy trì lối sống lành mạnh, chải răng đúng cách và súc miệng sạch sẽ sau khi ăn xong, sử dụng chỉ tơ nha khoa để làm sạch các kẽ răng. Đây cũng là biện pháp đã được các chuyên gia khuyên dùng giống như việc tập thể dục 30 phút mỗi ngày giúp nâng cao sức khỏe nói chung.
Cách thứ hai để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh răng lợi hiện nay đang được phổ biến tại Nhật Bản và các nước phát triển là sử dụng kháng thể IgY để ức chế trực tiếp vi khuẩn gây bệnh. Loại kháng thể này được tách từ lòng đỏ trứng gà sau quá trình nuôi dưỡng và tạo miễn dịch cho gà mái đẻ. Đây là biện pháp đã được áp dụng ở Nhật Bản trong nhiều năm với hiệu quả và tính an toàn cao với kháng thể Ovalgen DC ức chế vi khuẩn gây sâu răng và kháng thể Ovalgen PG ức chế vi khuẩn gây viêm lợi.
Tại Việt Nam, viên ngậm có chứa cả hai thành phần Ovalgen DC và Ovalgen PG có tên gọi là IgYgate DC-PG. Việc ngậm viên ngậm này mỗi tối trước khi đi ngủ, sau khi đã đánh răng là biện pháp cực kỳ hữu ích giúp bảo vệ răng, hỗ trợ giúp giảm nguy cơ sâu răng, viêm nướu( lợi)