Bạn biết không khi nói về những khó khăn mà người phụ nữ phải trải qua khi lần đầu làm mẹ. Trong một báo cáo Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ từng ví von những khó khăn này còn khó hơn cả khi bạn trúng tuyển vào làm công việc đầu tiên trong đời. Lần đầu làm mẹ người phụ nữ không chỉ lo lắng về vấn đề ăn uống, giấc ngủ của trẻ mà thậm chí đến ngày đi phân bao nhiêu lần, phân lỏng đặc ra sao cũng là mối lo của họ. Thực ra màu phân cũng là một trong những dấu chỉ quan trọng để nhận biết liệu trẻ có đang tăng trưởng và hấp thụ dinh dưỡng tốt hay không. Theo bảng màu phân của trẻ nhỏ được phát triển bởi BV Nhi CHOC, Mỹ có đề cập đến 6 màu phân gồm: đen, trắng, đỏ, xanh lá, vàng và nâu. Trong đó, ở trẻ nhỏ chúng ta thường gặp hơn là dạng màu phân xanh. Vậy liệu phân màu xanh ở trẻ có đáng lo lắng? Và nó có liên quan đến vấn đề bệnh lý nguy hiểm nào không?
Nguyên nhân phân trẻ có màu xanh?
Màu xanh là màu lành tính khi nói về màu phân ở trẻ nhỏ, khá thường gặp khi trẻ đang trong giai đoạn bú sữa kể cả bú sữa mẹ, sữa công thức cũng như trong thời kì ăn dặm.
Có 3 nguyên nhân thường gặp, phần lớn là không đáng ngại:
“Nhuộm màu” của thức ăn:
Từ những rau cho lá, màu thực phẩm … có thể gây ra sự khác nhau về màu xanh ở phân của trẻ. Điều này chỉ phản ánh do hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn đang phát triển. Khi đó, 1 số thành phần thức ăn có thể chưa được tiêu hóa hoàn toàn và được thải ra ở dạng phân. Do đó, phân trẻ có thể có đa dạng màu xanh từ màu xanh cỏ úa đến xanh đậm, có thể có lẫn thức ăn hoặc có mùi thối.
Cha mẹ nên làm gì? Thực ra, hiện tượng này là bình thường và sẽ tự cải thiện khi hệ tiêu hóa của trẻ hoàn thiện hơn. Để giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn cũng như hạn chế phân xanh, bạn nên:
● Tránh bắt ép hay dụ dỗ trẻ ăn quá nhiều
● Dạy trẻ học nhai khi bắt đầu ăn dặm và hoàn tất sớm khi trẻ bước sang 2 tuổi. Học nhai của trẻ có thể dạy bằng cách nhai chậm, làm mẫu cho trẻ thấy và bắt chước; hoặc cho trẻ 1 đùi gà có vài mẩu thịt nhỏ để trẻ học cách gặm, nhai.
● Bữa ăn không nên bị sao nhãng bằng xem ipad hay TV hoặc bế đi rong vì làm vậy các dịch tiêu hóa tiết sẽ kém hiệu quả và làm quá trình tiêu hóa không hoàn tất.
“Phản ứng” với một số thành phần của thuốc:
VD, trẻ đang dùng kháng sinh, TPCN. Hoặc trẻ có “phản ứng” phụ với sữa công thức có bổ sung sắt. Phân xanh có thể xuất hiện, có thể sẫm màu và hoàn toàn bình thường.
Cha mẹ nên làm gì? Phân trong trường hợp này là bình thường, đặc biệt khi trẻ bú tốt, ăn ngoan, tăng trưởng đều và sinh hoạt vui vẻ. Bạn không cần làm gì hết. Nếu trẻ có bất kì khó chịu gì hay ảnh hưởng đến tăng trưởng, bạn có thể tư vấn thêm với bác sĩ của bé.
3. “Nhuốm màu” của dịch mật: Dịch mật được tiết ra để giúp tiêu hóa thức ăn, và sẽ được phá vỡ thải ra ngoài theo đường phân. Trong một số trường hợp dịch mật không bị phá vỡ như trẻ đang bị tiêu chảy hoặc ăn quá ít thức ăn, chỉ ăn vặt hoặc bỏ bữa. Kết quả có thể là phân có màu xanh lục là màu xanh tự nhiên của muối mật trong cơ thể.
Cha mẹ nên làm gì? Nếu trẻ đang tiêu chảy, nên chăm sóc và theo dõi để bù nước và cho trẻ ăn đúng khi đang bị tiêu chảy. Nếu trẻ ăn quá ít hoặc chỉ ăn lặt vặt do ham chơi hay gia đình bận rộn vì lễ lộc thì nên lựa chọn các thức ăn dinh dưỡng và tiện cho trẻ như sữa, bánh ăn dặm, sữa chua… để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cho trẻ.
Trẻ đi phân xanh trong trường hợp nào thì cần lo lắng?
Phần lớn các bé đi phân màu xanh là bình thường, không đáng ngại. Tuy nhiên, vẫn có 1 số trường hợp bệnh lý liên quan, dù hiếm xảy ra, như bệnh Crohn, Celiac. Nếu trẻ có 1 trong 3 dấu hiệu sau đi kèm với phân xanh, cha mẹ có thể cần tư vấn thêm với bác sĩ của bé:
● Tiêu chảy thường xuyên và không có xu hướng giảm, lở miệng, bụng dưới bên phải căng tức
● Đầy hơi, xì hơi thường xuyên, nôn mửa, chậm lớn
● Tiêu chảy, đau bụng hoặc bụng khó chịu ít nhất 1 lần/tuần, trong ít nhất 2 tháng mà không có bệnh hay tổn thương nào bên trong đường tiêu hóa
Bottom line:
Thực ra, phân màu xanh không đáng lo như chúng ta vẫn nghĩ. Trong hầu hết trường hợp, mẹ chỉ cần cân đối lại chế độ ăn của trẻ cũng như cách cho trẻ ăn thì phân của trẻ sẽ có màu “đẹp” trở lại. Và phân đẹp cũng là 1 dấu hiệu cho thấy trẻ đang hấp thu và tăng trưởng tốt.
Note
Your child’s poop: An ultimate guide. CHOC. 2021
