Gần đây tôi được mời tham dự 1 hội thảo tại Glasgow, Anh. Chủ đề hội thảo rất thú vị: Kỹ năng sống cần có để đứa trẻ hạnh phúc và thành công. Tôi dịch là đứa trẻ, nhưng thực ra từ tiếng Anh là “little One”, nghĩa là trẻ nhỏ (dưới 5 tuổi). Chương trình tập trung vào các nghiên cứu và bằng chứng về dạy kỹ năng sống cho trẻ ở độ tuổi này. Bạn có bao giờ thắc mắc: 1 đứa trẻ nhỏ như vậy cần gì phải học kỹ năng sống. Có dạy ăn, dạy nói, dạy chữ thì đúng hơn, dạy kỹ năng sống thực sự có ích gì cho trẻ không?
Tuy nhiên, đây là 1 ngược lại. Nó không chỉ quan trọng và có ích, mà trong thế giới hiện đại và đầy biến động này, kỹ năng sống là 1 phần cốt lõi giúp đứa trẻ hạnh phúc và thành công.
Báo cáo của các nhà khoa học tại Harvard đã cho thấy: chức năng cao cấp của não bộ, còn gọi là chức năng điều hành, phát triển mạnh mẽ trong độ tuổi 3-5 tuổi. Để hiểu về chức năng điều hành, bạn tưởng tượng rằng: não trẻ lúc này đang được “bật” các kỹ năng để xử lý như 1 “nhà quản trị” như có khả năng thiết lập thời gian, kỹ năng làm việc nhóm, lãnh đạo, ra quyết định, làm việc hướng tới mục tiêu, tư duy phản biện, khả năng thích ứng và nhận thức được cảm xúc của chính mình cũng như của người khác.
Nghe có vẻ trừu tượng, nhưng thực ra có thể hiểu đơn giản là: trẻ hiểu giới hạn, trẻ có thể chơi theo nhóm bạn, trẻ có dẫn đầu 1 nhóm, trẻ biết đòi hỏi và khi nào đòi hỏi có kết quả, trẻ có thể học được cách kiểm soát cảm xúc, biết thoát ra khỏi tình huống khó xử, và biết lắng nghe và cảm thông với người khác.
Nếu đứa trẻ có chức năng không được dạy để phát triển tốt, thì đứa trẻ đó ương bướng, chơi ăn gian, khôn lõi, chơi ăn hiếp, đòi cái gì cũng đòi cho bằng được, hở tí là khóc, la hét và không quan tâm đến cảm xúc của người khác.
Có người lớn lên có tâm tốt, hướng thiện, khôn ngoan, yêu người; Có người lớn lên tâm xấu, nhỏ nhen, khôn lõi, yêu bản thân, là phụ thuộc lớn ở điểm này.
Nói dạy kỹ năng sống, thực ra là dạy trẻ cách để phát triển các kỹ năng này. Phần bạn dạy bao nhiêu lúc này sẽ trở thành phần đầu tư được tích lũy trẻ có lúc lớn. Càng có đầu tư nhiều, kỹ năng trẻ cần phong phú, trẻ càng hạnh phúc và thành công.
KỸ NĂNG SỐNG GÌ BẠN CẦN DẠY CHO TRẺ?
1. Dạy trẻ chấp nhận thử thách
Một cách tự nhiên, một đứa trẻ bắt đầu sợ chấp nhận thử thách khi chúng nhận ra 2 điều:
• Có thể bị chỉ trích, không được công nhận.
• Có thể bị cảm xúc tiêu cực như buồn, chán
Để tránh điều này, bạn nên cho trẻ hiểu rằng: khi chấp nhận 1 thử thách nghĩa là con được hạnh phúc để tận hưởng nó. Thành công và thất bại là 1 điều có thể xảy ra như 2 mặt của đồng xu. Nhưng, nếu không chấp nhận thử thách, nghĩa là con không có cơ hội để hiểu được cả hai.
Khi chơi hoặc tham gia hoạt động nào, bạn thay vì làm dễ đi, nhường cho trẻ thắng thì hãy làm nó công bằng để trẻ có thể ngẫu nhiên tận hưởng thất bại và thành công. Khi trẻ có cảm giác buồn của thất bại, bạn đừng can thiệp kiểu an ủi sáo rỗng, hãy giúp trẻ chấp nhận nó và động viên về nổ lực. VD, mẹ biết con đã cố gắng vì con đã xếp được 2 khối gỗ khó này lên, có lẽ chúng ta cùng suy nghĩ xem làm sao xếp khối gỗ thứ 3 khéo hơn. Con gợi ý gì không?
Khi trẻ cảm giác chiến thắng, vui vẻ, lời khen là quan trọng, nhưng đừng sáo rỗng, khen vào nỗ lực của trẻ đã có. VD, mẹ cảm thấy vui khi con mẹ hôm nay đến trường không khóc nè.
Bất kì hoạt động nào, bạn không nên thể hiện thái độ chỉ trích, mà ngược lại 1 thái độ tích cực hướng đến giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, phải công bằng, trẻ làm sai phải nói và giúp trẻ thừa nhận. Đó là bài học cần dạy về kỹ năng này từ nhỏ.
2. Dạy trẻ tự phục vụ bản thân
Nghe có vẻ hơi quá với độ tuổi dưới 5, nhưng nó cần để đứa trẻ lớn lên thành công tự tin. Bắt đầu bằng việc cho trẻ cơ hội để tự lấy cái này, cái kia khi trẻ có thể tự làm được đến dạy trẻ các kỹ năng như mặc quần áo, sáng dậy xếp chăn mền, tự mang dép và cất dép lên kệ, biết tự ngồi vào bàn và tự ăn từ 3 tuổi. Khi bạn bắt đầu dạy trẻ kỹ năng này, bạn nên bắt đầu nó như 1 hoạt động hằng ngày để trẻ hiểu và xử lý nó như thói quen. Nó cần rõ ràng như về nhà phải cất dép lên kệ, kéo ghế và ngồi vào bàn ăn, cởi áo cũ phải bỏ vào rọt đồ dơ … Có thể cần 1 số ám chỉ đơn giản để trẻ dễ theo. VD, dán sticker vào chỗ để dép để trẻ biết đó là nơi để của trẻ, sọt đồ dơ có hình trẻ thích để trẻ biết đó là của trẻ, ghế ngồi có dán sticker trẻ thích…
3. Dạy trẻ sự tập trung và kiểm soát cảm xúc bản thân
Ngày nay thế giới công nghệ hiện đại có nhiều thứ gây sao nhãnh như tin nhắn điện thoại, 1 clip video, 1 hình ảnh… Trẻ con cũng đối mặt với nhiều thách thức hơn để tìm thấy sự tập trung cho bản thân. Để giúp trẻ phát triển kỹ năng này, bạn nên tạo các khoảng lặng trong cuộc sống để trẻ tận hưởng nó. VD, quy định khu vực nào trong nhà là không có thiết bị điện tử (áp dụng cho tất cả thành viên trong nhà kể cả bạn), tận hưởng thời gian cùng nhau và tập trung vào giao tiếp hiện tại như đi dạo trò chuyện về những thứ nhìn thấy, nghe thấy.
Bạn phải tách trẻ ra khỏi thế giới ảo hay công nghệ và giúp trẻ tìm thấy nhiều thứ thú vị trong cuộc sống. Để làm vậy, bản thân bạn cũng cần làm y như vậy, tự quản lý thời gian sử dụng thiết bị màn hình của bản thân
4. Dạy trẻ biết giúp đỡ người khác và biết làm công việc nhà
Trẻ cần được dạy là mỗi thành viên trong nhà cần phải có trách nhiệm với sự sạch sẽ, thoải mái, không bừa bộn của ngôi nhà. Trẻ cần được dạy là có thể làm những công việc nhà vừa sức, chứ không phải đó chỉ là trách nhiệm của người lớn. Suy nghĩ của trẻ ở đây mới quan trọng. Nếu nó được hình thành từ việc trẻ hiểu rằng đó là trách nhiệm của bản thân thì trẻ mới có trách nhiệm gìn giữ. Ngược lại, nếu nó là trách nhiệm của người khác, thì dù nó có hư hại thì trẻ cũng không quan tâm.
Dạy trẻ tình yêu thương có thể sẻ chia. 1 niềm vui có thể cắt nhỏ cho nhiều người như 1 miếng bánh có thể cắt nhỏ để nhiều người không bị đói vậy. Đạo lý này nên dạy từ nhỏ vì chỉ khi trẻ biết yêu thương tha nhân thì trẻ mới cảm thấy cuộc sống trọn vẹn. Bắt đầu bằng ý nghĩ là quan trọng để nuôi dưỡng hành động.
Chào các bạn, Woody Allen, đạo diễn nổi tiếng người Mỹ, đã chia sẽ: “Tôi may mắn được cha mẹ dạy tôi sự ngăn nắp từ nhỏ, điều mà đã quyết định 80% sự thành công của tôi”. Thực vậy, một nghiên cứu dài hơn 80 năm được dẫn đầu bởi các nhà khoa học thuộc ĐH Harvard đã tiết lộ rằng: Thành công trong sự nghiệp đến từ thói quen làm việc nhà khi còn nhỏ. Khi trẻ được dạy và hướng dẫn để có trách nhiệm với các công việc phù hợp trong gia đình càng sớm thì tại thời điểm đó não bộ của trẻ sẽ hoạt động để bắt đầu đáp ứng với các tình huống như sắp xếp thời gian để làm, tìm giải pháp nếu công việc khó, hiểu sự vất vả, thông cảm… Nói chung, não bộ luôn ở tư thế sẵn sàng và luôn giúp trẻ nhận ra điều tất yếu trong cuộc sống là cống hiến và làm việc. Nó là động lực thúc đẩy trẻ xông xáo vào công việc, dù khó.
Do đó, bạn có thể đưa ra quy định trong từng khu vực, phân công nhiệm vụ cho mỗi thành viên cũng như yêu cầu cụ thể khi thực hiện
Như bố mẹ và trẻ sẽ cùng tổng vệ sinh vào mỗi cuối tuần, trẻ sẽ gom tất cả bao gối dơ bỏ vào sọt, mẹ vệ sinh chăn, ga. còn bố lau nhà và trồng cây. Mỗi thành viên trong gia đình đều phải 10 phút mỗi ngày để don dẹp khu vực của riêng người đó. Chúc các bé vui khoẻ
Chào các bạn, làm cha mẹ là “một ngành nghề”
GS. John B. Watson, là “cha đẻ” của khoa học hành vi, GS Tâm Lý Học vĩ đại người Mỹ. Ông cho rằng làm cha mẹ nên được hiểu là 1 ngành nghề, vì khi đó cha mẹ mới thực sự dành thời gian tìm hiểu nó và phát triển nó. Không phải ai rảnh thì chăm, mà là công việc nên được phân chia rõ ràng vì trẻ con cần vai trò của cha mẹ trong việc phát triển cả về thể chất và tâm sinh lý. Và chăm sóc, nuôi dưỡng, trò chuyện, tương tác và vui chơi với trẻ là những công việc chính của ngành nghề này. Đó là về phần cha mẹ.
Còn với trẻ, do ngôi nhà chính là môi trường làm việc thực thụ của nghề làm cha mẹ, cha mẹ cũng nên sớm thiết lập các luật lệ rõ ràng trong môi trường đó. VD. nơi nào trong nhà không sử dụng thiết bị điện tử, bữa ăn diễn ra ở đâu, giờ nào ngủ, giờ nào ăn … phải có kỹ luật và trách nhiệm.
Nói dễ hiểu, làm cha mẹ là 1 nghề, và ở đó cha mẹ là nhân viên và nhà ở là môi trường làm việc. Hãy làm 1 nhân viên tốt và có trách nhiệm với chính nơi làm việc của mình thì đứa trẻ chính là kết quả mong đợi của quá trình làm việc này. Chúc các bé vui khoẻ
Chào các bạn, giúp trẻ nhỏ hiểu hơn về giá trị của sự cho đi bằng cách giúp trẻ tham gia vào các hoạt động tập thể và chia sẻ như tham gia làm người gây quỹ sớm khi bé từ 4 tuổi.
Giúp trẻ biết tiết kiệm và giá trị của đồng tiền. Ví dụ, dạy trẻ biết chia nhỏ phần tiền của mình thành những con heo đất với mục đích riêng như con heo vàng dành để tiêu xài (VD ăn kem), con heo đỏ dùng để dành mua gì đó (VD bạn không cho bé tiền để mua sách/đồ chơi, nhưng trẻ có thể dùng tiền trong con heo đỏ để mua khi trẻ để dành đủ tiền), 1 con heo xanh để trẻ tìm cơ hội đầu tư (VD số tiền trẻ để vào heo xanh có thể mua thiệp bán ở hội chợ dành cho trẻ con vào giáng sinh, số tiền lãi bán được trẻ có thể mua những gì trẻ muốn, hoặc để vào heo đỏ). Đó là cách mà người Do Thái dạy những đứa con của họ về cơ cấu của dòng tiền.
Chạy xe đúng quy định luật giao thông, đừng vượt đèn đỏ và đừng chửi mắng hổ báo khi va chạm. Thái độ và tính nghiêm túc của bạn khi đi trên đường là gương phản chiếu cho trẻ học về sự nghiêm túc khi lớn hơn. Bạn làm sai, trẻ sẽ làm sai. Bài học này sẽ giúp trẻ làm 1 công dân tốt.
Xếp hàng và chấp nhận đợi đến lượt, không chen lấn.
Tránh la mắng kiểu hổ báo với trẻ, phạt và nghiêm khắc với trẻ khi trẻ có hành vi sai là cần thiết, nhưng không phải lúc nào cũng la, chửi như hổ báo. Khi trẻ sai, bạn nghiêm giọng và bắt buộc trẻ ngừng hành động sai, sau đó có thể dùng những hình thức nghiêm khắc như Time-out để giúp trẻ bình tĩnh và chịu lắng nghe, sau đó bạn cần giải thích. Ngược lại, la mắng hổ báo chỉ làm trẻ sợ nhất thời, nhưng không cho trẻ cơ hội học về cảm xúc và hành vi. Đầu tư những điều này là cách bạn đang giúp trẻ tự phát triển bản thân và trở thành người có ích cho xã hội
Bé e sinh non cân nặng lúc sinh 900gr và đã được 11m chưa hiệu chỉnh, 8m đã hiệu chỉnh. Nặng 7,1kg nhưng cổ chưa cứng, k tự lật được. Đi khám bệnh viện tỉnh bảo bình thường, bác sĩ bảo bổ sung canxi nhưng k làm xét nghiệm. Giờ e nên làm như thế nào Bác ạ.
chào bạn, trẻ sinh non thường cơ vùng bụng vẫn còn yếu nên khó giúp trẻ kiểm soát cơ cổ và đầu thẳng, và cũng còn yếu để lật, bạn có thể giúp trẻ làm mạnh các cơ này bằng cách cho trẻ có cơ hội nằm sấp khi chơi (như hình đính kèm). Hơn nữa, thông thường khi cho trẻ nằm thẳng, nếu trẻ có khuynh hướng tự nhiên nghiêng sang phải hoặc trái, bạn có thể giao tiếp và chỉnh cho trẻ nằm thẳng đầu vài dịp trong ngày như sau tắm, khi mát-xa, trò chuyện với trẻ. Chúc bé vui khỏe