Sáng hôm nay, bé Sam được mẹ đưa đến phòng khám của tôi. Sam là 1 cậu bé khá kháu khỉnh nhưng hôm nay trông có vẻ không được thoải mái. Bé nằm trong tay mẹ nhưng liên tục ưỡn người, hai chân dậm xuống như thể đang không vui. Người mẹ kể rằng, khoảng 10 ngày nay, mỗi lần đưa bình sữa vào miệng, Sam lại oẹ ngay, lắc đầu từ chối và bé cũng hay xì hơi với mùi khá nặng dù trước đó bé bú rất tốt. Chị đã cho bé làm đầy đủ các xét nghiệm nhưng kết quả vẫn không tìm thấy dấu hiệu bệnh lý nào rõ ràng.
Sau khi hỏi thêm về chế độ ăn gần đây của bé, tôi nhận thấy dấu hiệu của mẫn cảm tiêu hóa – một phản ứng khá tinh tế, khó nhận ra ngay lập tức mà nguyên nhân có thể do bé vừa thay đổi sữa. Mẫn cảm tiêu hóa ở trẻ nhỏ thường xảy ra khi cơ thể không dung nạp một thành phần nào đó trong thực phẩm. Đây là phản ứng của hệ tiêu hóa khi gặp phải thành phần “lạ” đặc biệt ở trẻ nhỏ, khi mà hệ tiêu hóa của các bé còn rất nhạy cảm. Những triệu chứng như buồn nôn, khó chịu, và xì hơi tưởng chừng rất “đời thường” nhưng thực chất chúng là những tín hiệu từ cơ thể báo hiệu rằng hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp phải một “kẻ lạ” mà nó không thể chấp nhận.
Có hai loại mẫn cảm thường gặp ở trẻ là: mẫn cảm ngoài da và mẫn cảm tiêu hóa.
- Mẫn cảm ngoài da: Đây là phản ứng thường gặp trên da, dễ nhận thấy qua các biểu hiện như nổi mẩn đỏ, ngứa rát khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Mẫn cảm dạng này có thể xuất hiện sau vài giờ đến vài ngày kể từ khi tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng.
- Mẫn cảm tiêu hóa: Dạng này khó nhận biết hơn vì trẻ chưa thể diễn đạt cảm giác của mình, với các triệu chứng như đầy hơi, khó chịu và có thể thay đổi phân như tiêu chảy. Trẻ thường biếng bú, biếng ăn và giảm hứng thú khi vui chơi. Mẫn cảm tiêu hóa có thể kéo dài lâu hơn, thậm chí vài tuần nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời.
LÝ GIẢI NGUYÊN NHÂN GÂY MẪN CẢM Ở TRẺ
Theo báo cáo gần đây của GS. Cabana, chuyên gia nhi khoa hàng đầu tại Đại học California San Francisco, Mỹ, tình trạng mẫn cảm ở trẻ thường liên quan đến đạm sữa bò-một thành phần chính trong sữa công thức- bao gồm đạm whey và casein. Đạm whey dễ hấp thụ hơn nên thường được ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, với trẻ có cơ địa nhạy cảm và hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, các protein này khi ở dạng nguyên vẹn với kích thước lớn, dễ khiến cơ thể nhận diện sai và gây phản ứng kích ứng.
Giải pháp đạm thủy phân hỗ trợ hấp thụ tốt hơn
GS. Cabana cũng chia sẻ rằng bằng công nghệ thủy phân, giúp phân tách protein thành các phân tử nhỏ hơn như peptide giúp tăng khả năng dung nạp và giảm nguy cơ kích ứng.
Trong đó, đạm whey thủy phân một phần là dạng protein đã được chia nhỏ, có trọng lượng phân tử giảm nên dễ tiêu hóa và hấp thụ hơn, đồng thời hạn chế hiện tượng vón cục trong dạ dày giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu như nôn trớ hoặc đầy bụng.
Các nghiên cứu lâm sàng độc lập cũng cho thấy, sữa chứa đạm whey thủy phân một phần có thể giúp giảm nguy cơ mẫn cảm da tới 41%, giảm 53% nguy cơ mẫn cảm tiêu hóa. Đây được xem là giải pháp hiệu quả cho những trẻ có cơ địa nhạy cảm
GIẢI PHÁP DINH DƯỠNG CHO TRẺ DỄ MẪN CẢM
Sữa mẹ luôn là lựa chọn hoàn hảo nhất cho trẻ có cơ địa nhạy cảm. Protein trong sữa mẹ có cấu trúc đặc biệt, chứa tỷ lệ cao đạm whey và các phân đoạn peptide nhỏ hơn, giúp giảm khả năng nhận nhầm là tác nhân gây hại, từ đó ít gây kích ứng hơn. Tuy nhiên, nếu sữa mẹ không sẵn có hoặc vì lý do nào đó trẻ không được bú sữa mẹ thì các loại sữa công thức có thành phần đạm dễ hấp thu như chứa protein thủy phân một phần là lựa chọn thay thế phù hợp với nhiều bằng chứng cho thấy giúp giảm nguy cơ kích ứng hiệu quả.
Bên cạnh đạm thủy phân, các thành phần hỗ trợ tiêu hóa và tăng đề kháng như 5HMO (Human Milk Oligosaccharides) và lợi khuẩn Bifidus BL cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ nên đặc biệt có lợi cho trẻ có cơ địa mẫn cảm.
Bạn biết không đối với trẻ có cơ địa mẫn cảm, việc chăm sóc đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu, đặc biệt là trong lựa chọn dinh dưỡng phù hợp. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp không chỉ giảm khó chịu mà còn thúc đẩy phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần, giúp bé thoải mái khám phá và học hỏi trong những năm đầu đời.
