LÀM BẠN VỚI CON
Không ít lần tôi gặp hai hình ảnh tương phản. Cũng là 1 tình huống gọi trẻ ra về khi đang chơi trong công viên, nhưng cách 2 người mẹ lại có kết quả tương phản nhau. Người mẹ thứ nhất nói: “Lucy này, mẹ xin lỗi, nhưng con và mẹ phải ra về ngay.”, trong khi đó người mẹ thứ 2 nói với cậu bé Itto rằng: “Trễ rồi, nghỉ chơi đi, đi về!”. Cô bé Lucy thì đáp lại mẹ mình rằng “sao lại về ạ, con đang chơi với Daisy mà” và mẹ cô giải thích “bà đang đợi ở nhà, chúng ta phải về thôi”, lúc này Lucy nói với Daisy “mình về nhé!” và theo mẹ đi về. Còn Itto, cậu bé hét với mẹ mình “Không! con không về” và mẹ Itto nắm tay cậu đi về mặc dù cậu la khóc.
Chúng ta chắc hẳn nghĩ rằng: sao Itto lại hư quá, còn Lucy ngoan hiền dễ thương. Nhưng, thực ra kết quả của Itto hay Lucy đều nằm ở bao nhiêu “tiền gửi tiết kiệm” mà những người mẹ bỏ vào để xây dựng mối quan hệ.
XÂY DỰNG MỐI QUAN HỆ BẠN BÈ VỚI CON CÁI
Nghe có vẻ lạ, thậm chí có người sẽ bảo: muốn chúng nó lên đầu ngồi sao mà bình thường như bạn bè với chúng. Thực ra, quan niệm này đã lỗi thời. Làm bạn với con là cách hay nhất để dạy dỗ và hướng dẫn trẻ. Khi làm bạn, bạn mới cho trẻ cảm giác an toàn để chia sẻ. Con cái ngày nay rất dễ sống xa cha mẹ dù gia đình ngày nay đã thu nhỏ lại và thường chỉ cha mẹ và con cái cùng sống trong 1 mái nhà, nhưng chưa chắc bạn biết con cái mình làm gì, chơi với ai và suy nghĩ gì. Rất nguy hiểm nếu chúng ta không biết gì về các con và cũng không thể hiểu các con khi nào cần giúp đỡ. Mỗi con người chỉ có 1 cuộc đời để sống, mỗi đứa trẻ chỉ có 1 tuổi thơ để nhớ. Nếu hời hợt qua loa dù sống cùng nhau dưới một mái nhà, thì kết quả cũng chỉ là người “xa lạ”.
“GỬI TIỀN TIẾT KIỆM” CHO MỐI QUAN HỆ NÀY NHƯ THẾ NÀO?
Khi đề cập đến tình bạn với con cái, chúng ta nên nhớ đến hình ảnh con heo đất của TS. Joseph, ĐH Colorado, Mỹ. Như việc chúng ta bỏ ống heo, theo ông mọi mối quan hệ đều phải được xây dựng, và với con cái bạn cần phải bỏ tiết kiệm mỗi ngày nếu muốn các con chọn làm bạn với bạn.
Chúng ta nên gửi tiết kiệm điều gì?
Nó không phải cách chúng ta cho trẻ quà bánh, tiền, đồ chơi mà là cách chúng ta :
1. Bày trò chơi với trẻ
2. Đọc sách cho trẻ mỗi tối
3. Bày tỏ sự tôn trọng trẻ khi giao tiếp và xem trẻ như người bạn để chia sẻ, thậm chí cần sự cảm thông như gọi tên trẻ, bày tỏ xin lỗi nếu điều đó là đang ảnh hưởng đến trẻ, cho trẻ sự lựa chọn… Trở lại VD của mẹ Lucy, người mẹ này đã xem và tôn trong Lucy là bạn và mong muốn sự thông cảm của Lucy “phải về nhà sớm với bà” nên bà đã gọi tên Lucy, xin lỗi cô bé và cho lí do đi về. Khi bạn biết tôn trọng trẻ thì trẻ sẽ học được cách tôn trọng lại bạn và cả người khác. Đó là khoản gửi tiết kiệm rất quan trọng và nên làm từ độ tuổi sớm.
4. Dành thời gian cuối tuần với trẻ và gia đình, mà không điện thoại.
5. Tận dụng những khoảng thời gian trong ngày để cho trẻ biết bạn quan tâm trẻ như ôm hôn con, chúc con ngủ ngon, cùng con làm bài tập, cùng trẻ di dạo, làm cái gì đó cùng nhau như làm con diều chẳng hạn…
6. Nếu có lúc nào đó trong ngày, tâm trạng con bạn cứ như cọng bún thiu, mệt mỏi và chán trường. Đây chắc chắn là thời điểm tốt mà bạn nên gửi khoản tiết kiệm của mình, hãy cho trẻ biết bạn là người trung thành nhất của trẻ. Khi đó, nắm tay trẻ và nói: “hôm nay là một ngày khó khăn và mẹ cũng vậy! mình đi ăn món tàu hủ con thích và kể mẹ nghe có chuyện gì nào?”
7. Khi đứa trẻ chạy xà vào bạn và nói: “con nhớ mẹ quá!”, và bạn sẽ làm gì? Đừng bàng quang không nghe thấy hay trả lời cho xong. Có 1 số trẻ thích thể hiện yêu thương hay nhớ nhung, cũng có trẻ ít thể hiện hơn, nhưng dù trẻ thuộc tính cách nào điểm chung là lúc đó trẻ đang cần 1 đáp ứng tích cực từ cha mẹ. Để có khoản gửi tiết kiệm tốt, bạn nên ngồi xuống hay bế trẻ lên để ngang tầm mắt bạn và nói “mẹ cũng nhớ con lắm nè!”.
Có những việc nên cho trẻ là một phần của bức tranh.
*VD, bức tranh siêu thị: Khi đi siêu thị đừng chỉ cho trẻ đi cùng, mà còn trao 1 trách nhiệm cho trẻ như lấy túi nilong bỏ rau củ giúp mẹ;
*VD, bức tranh quán cafe: Khi đi cafe đừng để trẻ bận rộn với chiếc điện thoại, mà hãy cùng nói chuyện, đố vui;
*VD, bức tranh nhà thờ: đừng đi nhà thờ chỉ vì để bạn biết đó là thời gian chỉ của bạn, mà nên cho trẻ biết trẻ nên làm gì. Vd đây là nơi trang nghiêm, khi cần con chỉ được nói thỏ thẻ cho mẹ nghe điều con muốn
*VD, bức tranh phòng đợi bác sĩ: đừng đi đến chỉ để ngồi đợi đến lượt khám, mà cho trẻ biết: khi đợi con chơi ở đâu và giọng sẽ ở mức nào là được phép.
Thực ra, đó chỉ là 1 số VD về những bức tranh cuộc sống hằng ngày của chúng ta và sẽ có nhiều bức tranh khác. Dù ở bức tranh nào, bạn nên xem trẻ như 1 cá thể thực thụ, cần hiểu và cần được nói những nguyên tắc, trách nhiệm như 1 người bạn thì trẻ sẽ hành xử như 1 người bạn để không làm bạn thất vọng.
Vậy ngày hôm nay!!!
Bạn đã bỏ gì vào ống heo của mình ???
Note
Pickhardt, C.E. (2009) Stop the Screaming: How to Turn Angry Conflict With Your Child into Positive Communication.
Chào Bác ạ. Bé nhà em 37 tháng. Mỗi lần bé nghịch ngợm em có áp dụng timeout, lựa chọn hoặc cho thời gian con ngui giận và thông báo với con. Nhưng có lúc con vâng lời, có lúc con bùng nổ, ko nghe lời, còn hất tung ghế, chọi đồ chơi này kia… mặc dù ba mẹ vẫn kiên trì giải thích ạ. Vậy phải làm sao trong những tình huống bé ko vâng lời vậy ạ.
chào bạn, bạn nên bắt đầu thiết lập luật lệ và nguyên tắc cho trẻ. Có thể bắt đầu là nguyên tắc ứng xử. Trong đó, điều nào là được phép, điều nào không được phép (VD, khóc thì không nói, nói thì không khóc, tức giận có thể được phép nhưng ném đồ thì không,…) Cũng đừng quên nói rõ hậu quả của việc vi phạm. Hâu quả phải là thứ mà trẻ buộc phải suy nghĩ (VD, không được chơi thứ trẻ thích hoặc 1 hoạt động trẻ thích). Có phạt thì cũng nên có thưởng. VD, trẻ ứng xử tốt sau 1 ngày sẽ nhận 1 sticker ngôi sao để trẻ dán lên bảng thành tích, có 10 ngôi sao thì được làm 1 điều trẻ thích. Bạn nên nói rõ nguyên tắc ứng xử cho trẻ và làm nó dễ hiểu như dán sticker, hình ảnh để trẻ hiểu. Khi trẻ có hành vi chưa đúng, bạn phải công tâm thưởng phạt. Trẻ con vốn rất thông minh và luôn biết cách làm điều tốt nhất khi trẻ được giao quyền giải quyết vấn đề của trẻ. Chúc bé vui khỏe