Những năm đầu đời – đặc biệt trước 6 tuổi – là thời kỳ não bộ phát triển mạnh mẽ nhất.
Trong đó, có ba giai đoạn “vàng” khi sự yêu thương và hiện diện của mẹ có sức ảnh hưởng đặc biệt đến cảm xúc, hành vi và trí tuệ của con:
GIAI ĐOẠN TỪ 0–7 THÁNG TUỔI
Đây là thời kỳ cực kỳ quan trọng cho sự hình thành nền tảng cảm xúc.
Mỗi cái ôm, mỗi lần mẹ đáp lại tiếng khóc hay nụ cười của con đều đang “lập trình” não bộ để con cảm thấy an toàn và hạnh phúc.
Đây là lúc con học được rằng: thế giới này là nơi có thể tin tưởng và yêu thương.
GIAI ĐOẠN TỪ 3–5 TUỔI
Đây là “cửa sổ nhạy cảm” của não bộ đối với tình mẫu tử, theo nghiên cứu kéo dài 10 năm từ ĐH Washington (Mỹ). Ở giai đoạn này, chỉ cần mẹ dành thời gian chơi cùng con, lắng nghe chân thành, trò chuyện tích cực và phản hồi bằng sự dịu dàng, vùng não liên quan đến trí nhớ, học tập và cảm xúc của trẻ sẽ phát triển gấp đôi so với những trẻ ít được quan tâm.
Tình yêu thương của mẹ không chỉ giúp con cảm thấy an toàn mà còn tăng cường năng lực học hỏi và ghi nhớ, tạo nền tảng cho sự tự tin và tò mò khám phá thế giới.
GIAI ĐOẠN TỪ 4–8 TUỔI
Theo các nghiên cứu gần đây, khả năng hiểu và gọi tên cảm xúc (emotion knowledge) bắt đầu phát triển rõ trong giai đoạn này – và đây chính là chìa khóa giúp trẻ thích nghi xã hội và kiểm soát hành vi.
Trẻ có mẹ thường xuyên hiện diện, lắng nghe và phản hồi hỗ trợ từ sớm (khoảng 4 tuổi) sẽ tiến bộ hơn trong việc nhận biết và gọi tên cảm xúc của bản thân và người khác.
Đặc biệt, kỹ năng gọi tên cảm xúc (emotion labeling) đóng vai trò trung gian quan trọng:
Trẻ được mẹ nuôi dạy bằng sự thấu hiểu từ nhỏ → phát triển tốt kỹ năng gọi tên cảm xúc → có ít hành vi tiêu cực (hung hăng, lo âu) hơn ở tuổi 10, và thích nghi xã hội tốt hơn.
Điều này cho thấy: tình yêu thương và cách mẹ giúp con hiểu được cảm xúc chính là “tấm khiên bảo vệ” trẻ trước những khó khăn cảm xúc trong suốt tuổi thơ.
Cuối cùng, xin mượn lời Cố Đức Hồng Y Mermillod để nói thay tất cả:
“Mẹ có thể thay thế bất kỳ ai, nhưng không ai có thể thay thế được mẹ.”💖
Notes
Sadri A, et al. Maternal support in preschool and child behavior problems: The mediating role of childhood emotion knowledge. Dev Psychol. 2025 Apr;61(4):665-678.
Stern JA, et al. Love on the developing brain: Maternal sensitivity and infants’ neural responses to emotion in the dorsolateral prefrontal cortex. Dev Sci. 2024
Nov;27(6):e13497.
Nurturing during preschool years boosts child’s brain growth. Washington University Medicine News.
 hơn ở tuổi 10, và thích nghi xã hội tốt hơn.){kind=link}