Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao có những đứa trẻ tự tin, hoạt bát, nhưng lại có những đứa trẻ luôn thiếu tự tin và không tin vào chính mình? Đó không phải là vấn đề về tính cách của mỗi đứa trẻ, mà là về thời điểm khi chúng bắt đầu nhận thức về giá trị bản thân. Nếu trong giai đoạn phát triển quan trọng, trẻ cảm thấy thiếu tự tin, điều này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng nhìn nhận chính mình sau này.
Nghiên cứu của Giáo sư Greenwald từ Đại học Washington (Mỹ) đã chỉ ra rằng trẻ em bắt đầu xây dựng cảm giác tự tin hay tự ti về chính mình từ rất sớm, thậm chí là trước khi chúng vào mẫu giáo. Điều này có nghĩa là những lời nói hay hành động của chúng ta – cha mẹ và người lớn – có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cách trẻ cảm nhận về bản thân, từ đó hình thành nên sự tự tin hay tự ti.
Như nhà bác học Albert Einstein từng nói: “Nếu bạn đánh giá khả năng của con cá qua khả năng leo cây, thì suốt đời con cá sẽ nghĩ mình là ngu ngốc.”
Lời nói của chúng ta, dù vô tình hay cố ý, có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn trong cách trẻ cảm nhận về giá trị bản thân.
Vậy làm sao để giúp trẻ hiểu và phát triển cảm giác tự tin về chính mình?
Dưới đây là 5 điều mà cha mẹ có thể làm:
Hãy để con cảm nhận rằng việc con đến là niềm vui to lớn của bố mẹ
Con sẽ tự tin nhất khi cảm nhận được tình yêu và sự hạnh phúc chân thành từ cha mẹ. Hãy dành thời gian bên con mà không cần lý do gì đặc biệt, chỉ đơn giản là tận hưởng khoảnh khắc bên nhau. Một ánh mắt trìu mến, một cái ôm âu yếm, hay một nụ cười ấm áp từ cha mẹ sẽ giúp trẻ cảm nhận sự yêu thương và an toàn.
Lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của con
Đừng bao giờ vội vàng la mắng hay gạt ngang cảm xúc của con khi con đang buồn hay giận. Đối với trẻ, mỗi cảm xúc là một phần quan trọng trong quá trình trưởng thành và hiểu về bản thân. Khi con cảm thấy được lắng nghe, không bị phán xét, con sẽ tự tin hơn trong việc bày tỏ cảm xúc của mình, và từ đó, cũng học được cách đối diện và xử lý cảm xúc một cách bình tĩnh. Đôi khi, chỉ cần bạn ngồi cạnh con khi con đang khóc, cho con không gian để bình tĩnh lại, rồi mới nhẹ nhàng trò chuyện, điều này sẽ giúp con cảm nhận được sự an toàn và yêu thương, tạo nền tảng vững chắc cho sự tự tin phát triển trong tương lai.
Dạy con rằng con xứng đáng được yêu thương và luôn có sức mạnh để bảo vệ chính mình
Khi con bị tổn thương, đừng để con cảm thấy rằng điều đó làm giảm giá trị bản thân. Hãy giúp con hiểu rằng những khoảnh khắc khó khăn không phải là dấu chấm hết, mà là cơ hội để con rèn luyện sự kiên cường và học cách đứng lên bảo vệ quyền lợi của chính mình.
Khuyến khích con tìm thấy sức mạnh từ chính bản thân trong mỗi thử thách
Đừng làm thay con những điều mà con có thể làm được. Hãy để con đối mặt với những thử thách phù hợp với lứa tuổi để con có thể cảm nhận được sự mạnh mẽ và khả năng tự mình vượt qua mọi khó khăn. Được tự quyết định và tự chịu trách nhiệm sẽ giúp con tự tin vào chính mình.
Nhắc con rằng giá trị của con đến từ chính con, không phải từ sự công nhận của người khác.
Con là một cá nhân tuyệt vời, độc đáo, và giá trị của con không phụ thuộc vào sự công nhận từ người khác. Đừng bao giờ để thế giới bên ngoài đánh giá con chỉ qua vẻ bề ngoài hay thành công bên ngoài. Hãy nhớ rằng, giá trị thật sự của con nằm trong cách con yêu thương, giúp đỡ người khác và luôn giữ vững lương tâm, những phẩm chất mà không ai có thể lấy đi được. Khi con biết yêu quý bản thân và trân trọng những gì con có, con sẽ tự tin vào chính mình, bất kể thế giới có nói gì.
