Nếu bạn là một người mẹ cảm thấy mệt mỏi khi vừa dọn dẹp xong đồ chơi và sách vở, mà chỉ vừa quay lưng là mọi thứ lại rơi vãi khắp nhà, thì bạn không đơn độc. Mỗi ngày, có đến 3 triệu bà mẹ cũng đang chật vật với đống đồ của trẻ.
KHOA HỌC NÓI GÌ VỀ SỰ BỪA BỘN CỦA TRẺ EM?
Việc trẻ nhỏ thường xuyên bày đồ chơi và gây ra sự lộn xộn là điều dễ hiểu, bởi một chức năng gọi là “mức độ tổ chức” – một trong những chức năng điều hành quan trọng của não bộ – vẫn chưa phát triển hoàn thiện, đặc biệt là trong giai đoạn trước 12 tuổi.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn phải đợi đến khi trẻ 12 tuổi mới dạy trẻ về sự ngăn nắp, vì đến lúc đó, thói quen bừa bộn đã hình thành và trở thành một phần trong cuộc sống của trẻ. Một quan niệm thường hiểu lầm khác là cho rằng bé gái sẽ sống ngăn nắp hơn bé trai, nhưng thực tế, cả bé gái và bé trai đều có thể sống bừa bộn nếu hành vi này được hình thành từ nhỏ.
Một nghiên cứu quan trọng từ các nhà khoa học Mỹ đã chỉ ra rằng việc dạy trẻ sống ngăn nắp nên bắt đầu từ sớm, thậm chí từ 18 tháng tuổi.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ DẠY TRẺ SỐNG NGĂN NẮP VÀ DỌN DẸP?
1) Tránh thông điệp “trẻ bày mẹ dọn”: Hạn chế việc dọn dẹp mỗi khi trẻ bày đồ và dọn dẹp trước mặt trẻ. Thay vào đó, hãy quy định một khung giờ trong ngày để dọn dẹp.
2) Giúp trẻ hiểu trách nhiệm của mình trong việc tổ chức không gian sống:
+ Đối với trẻ dưới 3 tuổi, hãy biến việc dọn dẹp thành một trò chơi. Thử thách trẻ tìm tất cả đồ chơi màu đỏ trước, hoặc xem ai có thể mang lại nhiều đôi tất cần giặt nhất.
+ Với trẻ từ 4-6 tuổi, hãy chia sẻ nhiệm vụ dọn dẹp cho trẻ như mọi thành viên khác trong gia đình. Đừng giao nhiệm vụ quá rộng mà cần cụ thể. Ví dụ, thay vì nói “dọn dẹp phòng”, bạn có thể hỏi: “Con sẽ giúp bỏ tất cả sách lên kệ theo thứ tự lớn nhỏ?”. Dành thời gian nói chuyện với trẻ về việc dọn dẹp, nhưng không phải lúc trẻ đang bừa bộn mà là khi trẻ vui vẻ hoặc trong những cuộc trò chuyện thân mật.
+ Đối với trẻ từ 7-15 tuổi, bên cạnh việc chia nhiệm vụ cụ thể, bạn nên sử dụng những lời nhắc khéo léo và giữ thể diện cho trẻ giữa mọi người, tránh những từ ngữ tiêu cực như “lười biếng”, vì trẻ lúc này bắt đầu chú ý hơn đến hình ảnh của bản thân trước người khác.
3) Giảm bớt đồ chơi: Hãy xem xét giảm số lượng đồ chơi trong phòng trẻ và tạo một không gian riêng cho chúng. Cất đi hoặc cho đi những đồ chơi, sách không còn dùng đến nữa. Điều này sẽ giúp không gian sống trở nên gọn gàng hơn và trẻ dễ dàng tìm kiếm đồ chơi hơn.
4) Công nhận nỗ lực của trẻ: Hãy chú ý đến những khoảnh khắc khi trẻ đang dọn dẹp và công nhận những nỗ lực của chúng. Trẻ em rất thích được chú ý!
5) Quan tâm đến cảm xúc của trẻ: Hãy để ý đến cảm xúc của trẻ khi bạn yêu cầu chúng dọn dẹp. Xem những cảm xúc này như cơ hội để kết nối và hướng dẫn. Ví dụ, nếu trẻ có vẻ khó chịu khi bạn yêu cầu dọn dẹp một “pháo đài” mà trẻ đã dày công xây dựng, việc khăng khăng yêu cầu trẻ dỡ bỏ sẽ nhanh chóng dẫn đến tranh cãi. Lúc này, hãy công nhận thành quả của trẻ và có thể nói: “Dọn dẹp pháo đài này thật khó, con đã làm việc rất chăm chỉ. Mẹ rất thích nó, nhưng chúng ta cần gỡ nó để cất vào tủ và có thể xây dựng một pháo đài đẹp khác. Con có muốn mẹ chụp một tấm hình với pháo đài này trước khi gỡ nó không?”
